Πολλά μωρά και μικρά παιδιά θηλάζουν ένα ή περισσότερα δάκτυλα πριν ακόμη γεννηθούν. Η συνήθεια αυτή τους παρέχει
ασφάλεια, τα ηρεμεί και πολλές φορές τα βοηθάει να αποκοιμηθούν. Ωστόσο, μπορεί να επηρεαστεί η θέση των δοντιών ή/και η ανάπτυξη των γνάθων όταν η συνήθεια γίνεται με μεγάλη ένταση και για παρατεταμένα χρονικά διαστήματα.
Προβλήματα που σχετίζονται με το θηλασμό δακτύλου, πιπίλας
Ο έντονος, συχνός (κατά τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου) και παρατεταμένος χρονικά θηλασμός μπορεί να προκαλέσει προβλήματα:
- στα δόντια του παιδιού: αυξημένη οριζόντια πρόταξη, "πεταχτά δόντια"
- στα οστά των γνάθων: προεξέχουσα ή/και στενή άνω γνάθος
- στη θέση της γλώσσας: η τοποθέτηση της γλώσσας ανάμεσα στα δόντια της άνω και κάτω γνάθου έχει σαν αποτέλεσμα όταν το παιδί κλείνει το στόμα του να υπάρχει "κενό" μεταξύ των δοντιών (χασμοδοντία).
Τα περισσότερα παιδιά σταματούν μόνα τους το θηλασμό του δακτύλου ή της πιπίλας μετά την ηλικία των τεσσάρων χρόνων οπότε τα παραπάνω προβλήματα μπορεί να αυτοδιορθωθούν.
Τρόποι αντιμετώπισης του θηλασμού δακτύλου, πιπίλας
Υπάρχουν ορισμένοι απλοί τρόποι με τους οποίους οι γονείς και οι ενήλικες του περιβάλλοντος του παιδιού μπορούν να βοηθήσουν το παιδί να διακόψει τη συνήθεια:
- Συζητώντας με το παιδί με υπομονή και κατανόηση, χωρίς να χρησιμοποιούν υποτιμητικά λόγια και χωρίς να το φοβίζουν για πιθανές συνέπειες.
- Αναπληρώνοντας το αίσθημα ασφάλειας που προσφέρει ο θηλασμός με περισσότερη φροντίδα, χρόνο και προσοχή από μέρους τους προς το παιδί.
- Χρησιμοποιώντας ένα ημερολόγιο καταγραφής των προσπαθειών του παιδιού. Στο τέλος του μήνα το παιδί ανταμείβεται για την προσπάθεια με κάτι που επιθυμεί έντονα, πχ ένα παιχνίδι.
- Αν το παιδί εξακολουθεί να θηλάζει το δάκτυλο μετά τα 5 χρόνια και υπάρχει κάποιο πρόβλημα στα δόντια ή στις γνάθους, ο Παιδοδοντίατρος μπορεί να εξηγήσει στο παιδί γιατί δεν πρέπει να θηλάζει το δάκτυλό του και να το ενθαρρύνει να σταματήσει. Σε ορισμένες περιπτώσεις ο Παιδοδοντίατρος χρειάζεται να κατασκευάσει ένα ειδικό ορθοδοντικό μηχάνημα το οποίο θα βοηθήσει το παιδί να διακόψει τη συνήθεια.
- Η χρήση της πιπίλας είναι προτιμότερη από τον θηλασμό του δακτύλου, διότι η συνήθεια αυτή σταματά ευκολότερα.
Χαρακτηριστικά πιπίλας
Αρκετές φορές η προσπάθεια αποφυγής της χρήσης της πιπίλας οδηγεί στο θηλασμό του δακτύλου το οποίο σαν υποκατάστατο της συνήθειας μπορεί να έχει σοβαρότερες συνέπειες για την ανάπτυξη των γνάθων. Η επιλογή της κατάλληλης πιπίλας μπορεί να μειώσει τυχόν προβλήματα στα δόντια και στις γνάθους του παιδιού.
- Τομέγεθοςτης πιπίλας πρέπει να είναι τέτοιο, ώστε να μη χωράει ολόκληρη στο στόμα του παιδιού.
- Η θηλή πρέπει να είναι μαλακή με όσο το δυνατό λεπτότερο και ευλύγιστο αυχένα. Το σχήμα της πρέπει να είναι ανατομικά συμμετρικό, για να είναι πάντα σωστά τοποθετημένη στο στόμα του μωρού. Θα πρέπει να έχει πεπλατυσμένο σχήμα και μικρό ύψος ώστε να επηρεάζει όσο το δυνατόν λιγότερο την ανάπτυξη των γνάθων.
- Η προστατευτική ασπίδα πρέπει να έχει κατάλληλη καμπυλότητα για να εφαρμόζει ικανοποιητικά στην περιοχή των χειλιών και να έχει πολλές και μεγάλες τρύπες αερισμού, ώστε να μην ερεθίζεται το δέρμα γύρω από τα χείλη από το σάλιο.
- Η πιπίλα πρέπει να είναι κατασκευασμένη με τέτοιον τρόπο, ώστε να είναι εντελώς αδύνατη η αποσυναρμολόγησή της από ένα παιδί.
- Η στήριξη της πιπίλας με κορδέλα γύρω από το λαιμό του μωρού απαγορεύεται αυστηρά, διότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος πνιγμού.
- Η πιπίλα δεν πρέπει ποτέ να επικαλύπτεται με μέλι, ζάχαρη ή οποιοδήποτε άλλο γλυκαντικό γιατί μπορεί να προκληθεί τερηδόνα στα δόντια του παιδιού.
- Η πιπίλα δεν πρέπει να καθαρίζεται μέσα στο στόμα της μητέρας με το σάλιο της.
Η χρήση πιπίλας είναι ένας συνηθισμένος τρόπος κάλυψης της ανάγκης του θηλασμού, πού μπορεί να λειτουργήσει και προληπτικά κατά της συνήθειας θηλασμού του δακτύλου.